Forugh Farrokhzad.
Adı, Farsça ışık anlamına gelen Furuğ Ferruhzad.
Duygularını fütursuzca, coşkuyla, cesurca dizelere aktaran, modern İran şiirinin en önemli
isimlerinden, 32 yıllık yaşamına (biri ölümünden sonra yayımlanan) 5 şiir kitabı ve pek çok
kısa belgesel sığdırmış bir şair ve yönetmendir. Dramatik yaşam öyküsüyle İran gibi bir
ülkede, bir kadın olarak şiiriyle düzene ve baskıya karşı çıkmış, 20. yüzyılda yetişmiş en
önemli kadınlardan ve şairlerden biridir.
Şiirleri, kendi olma arzusuyla doludur. Klasik Fars şiirini reddetmeden fakat kendine özgü
teknik ve ses bilgisiyle yeni şiirde ilerlemiştir. Dönemi içinde, yaşadığı çevrelerde
eleştirilmiş, hatta ötekileştirilmiştir. Buna rağmen kadının duygularından, cinselliğinden,
kadınlığından yansıyan fütursuz şiirleri çok sevilmiş ve herkesin ilgisini çekmiştir. İmgesel
olarak kullandığı her dizesi, yaşamış gibi kendisine maledilmiştir.
Hayatındaki olumsuzluklarını, kısa süren evliliğini, ümitsizliklerini, kararmış hayatını içeren
şiirlerin yer aldığı, yayımlanan ilk kitabı ESİR’dir.
Her şeye isyanını dile getirdiği, iç dünyasından ve kadınsı duygularından bahsettiği,
güçsüzlüğü, yalnızlığı, karmaşıklığı döktüğü dizelerinden oluşan, eşinden ayrılmasından sonra
yazdığı ve o eşine ithaf ettiği yayımlanan ikinci kitabı DUVAR’dır.
Yayımlanan üçüncü kitabı İSYAN’da, daha önceki yazdıklarına göre duygusal ve romantik
kavramlar daha azdır. Aşk yerine ölüm düşüncesi öne çıkar. Kutsal kitap metinleri ve insanın
yaratılışına eğilir düşünceleri bu kitabında.
Sonraları, ölene kadar da sürecek olan aşk girer hayatına. Bu aşkla da şiirini cesur imgelerle
süsler. Bu şiirleri sonrasında ahlaksızlıkla dahi yaftalanır.
Yayımlanan dördüncü kitabı olan YENİDEN DOĞUŞ, ilk üçünden de farklıdır. Yaşamındaki
ve şiirindeki yeni dönemin, yeni bir doğuşun başlangıcı sayılır bu kitap. Kendi yaşamı ve
çağdaş Fars edebiyatındaki düşünce tarzını şiirsel bir derinlikte yansıtır bu şiirlerinde.
Tamamladığı İNANALIM SOĞUK MEVSİMİN BAŞLANGICINA adlı kitabı, son eseri
olarak ölümünden sonra yayımlanır. Bu kitapta şairin konuşma diline yakın özgün bir dili,
sadeliği, açıklama yeteneği ile birleşip çarpıcı özellikler sergiler şiirlerinde.
Furuğ, şiirinde özgünlüğünü, duygularını, kadınlığını kendine özgü, feminen ve estetik bir
söylemle ortaya koyduğundan, yaşadığı dönemde gerek ülkesinde gerek dünyadaki kadın
şairler arasında farklı bir yere konulmuştur. Bugün de hala okunuyor ve seviliyor olmasının
temel nedeni de bu olsa gerek.
Fütursuz dizelerin sahibi, fütursuz bir şair, Furuğ Ferruhzad.
Onun sözleriyle bitirelim.
“İnandığım başka bir şey de hayatın bütün anlarında şair olmanın gerekliliğidir. Şair olmak,
insan olmaktır.”
-Kadri DURGUT-
Kaynakça:
Furuğ-i Ferruhzad Bütün Şiirleri, Çeviri:Kutlukhan Eren
Yaralarım Aşktandır-Furuğ Ferruhzad, Çeviri: Haşim Hüsrevşahi
Yeryüzü Ayetleri- Furuğ Ferruhzad, Çeviri:Makbule Aras
Furuğ Ferruhzad: Bir Şair(e)nin Şiir ve Özgürlük Mücadelesi, Hilal Karahan
“ben üşüyorum
ben üşüyorum ve sanki hiçbir zaman ısınmayacağım
sevgili, ey biricik sevgili, “o şarap meğer kaç
yıllıkmış?”
bak burada
zaman nasıl da ağır
ve balıklar nasıl da benim etlerimi kemiriyorlar
neden beni hep deniz diplerinde tutuyorsun?
ben üşüyorum ve sedef küpelerden nefret ediyorum
ben üşüyorum ve biliyorum
yabanıl bir gelinciğin tüm kızıl evhamlarından
birkaç damla kandan başka
hiçbir şey arda kalmayacak.”
(İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına isimli şiirinden.)
Bir cevap yazın