YALNIZ SENİ ARIYORUM
9 Mart 1949 Canım Nahitim, Florya’dayım. Dünden beri seni görmüyorum. Özlemis olabilirim degil mi? Ama yine de bu satırları yazmayabilirdim. Ihtimal sarhosluk. Yarın dersin yok. Bu mektubu ancak salı günü alacaksın. O ana kadar da sana mektup yazdıgımı söylemeyecegim. Yazdıgım seyin sahiden bir mektup olduguna inanmak istiyorum. Ne vakittir yazmadıgım için olsa gerek, mektup yazmaya hasret kalmıs olacagım. Bu hasretin içinde senin bana karsı iyi seyler duydugun günlere de hasret var galiba. Zaten bu satırları yazmaya senden askerligim sırasında aldıgım mektupları hatırlayarak karar verdim. Senin yanında olayım olmayayım, yıllardan beri bütün hatıralarım seninle dolu. Bunu duyup düsündükçe bana zaman zaman ettigin haksız sitemlerden dolayı sana kırılıyorum. Ama dogrusu su anda onları da aklıma getirmek istemiyorum. Biraz sarhosum ve bu sarhoslugum içinde sen benim iki sene, bes sene, yedi sene, on sene, on iki sene evvelki sevgilimsin. Sevgili Nahitçigim, bundan sonra bana kötü sözler söylerken ne olursun bu hissimi hatırla. Sana karsı o kadar iyi seyler duyuyorum ki senin kötü buldugun hallerim bile belki bu hislerden geliyor. Belki salıya kadar beklemene razı olmayacak, bu mektubun bir an evvel eline geçmesi için, ev adresine gönderecegim. Baskalarının eline geçebilirmis. Geçsin Orhan Veli
Nahit Gelenbevi Fıratlı Damar (d. 1909 – ö. 17 Mayıs 2002), öğretmen.
Türk edebiyatında pek çok şairle (Can Yücel, Sabahattin Ali, Edip Cansever, Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dranas, Orhan Veli, Ece Ayhan, Turgut Uyar, Cemal Süreya) kurduğu yakın dostluk ve aşk ilişkleriyle tanınan bir isimdir. Edebiyat tarihine “Orhan Veli’nin sevgilisi Nahit Hanım” olarak geçmiştir.
Yaşamı
1909’da Girit’te doğdu. Özgür, hoşgörülü bir ortamda büyüdü. İlk ve ortaokulu İstanbul’un Kandilli semtinde okudu. Erenköy Kız Lisesi’nde tamamladığı orta öğreniminin ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi.
Kadro sıkıntısı nedeniye öğretmenlik hayatına felsefe öğretmeni olarak değil, Ankara Kız Lisesi’nde edebiyat öğretmeni olarak başladı. Öğretmenliğe Edirne Lisesi ve Haydarpaşa Erkek Lisesi’nde devam etti. Çok sayıda öğrenciye edebiyat tutkusu aşıladı. İlk eşi milli eğitim müfettişliği ve Devlet Güzel Sanatlar Müdürlüğü gibi görevlerde bulunmuş eğitimci Halil Vedat Fıratlı idi. İlk eşinden ayrıldıktan sonra ikinci evliliğini (1955) yılında şair Arif Damar’la yaptı. “Fıratlı” soyadını kullanmaya devam etti.
İki evlilik arasında Orhan Veli ile efsanevi bir ilişki yaşadı. Onun şiirlerinin ilk okuyucusu oldu. Bu ilişki, 1950’de şairin ölümü ile son buldu. Orhan Veli’nin Aşk Resmi Geçidi adlı ünlü şiirindeki şu dizeler Nahit Hanım’ı anlatmaktadır: ‘Hiç birine bağlanmadım / Ona bağlandığım kadar / Sade kadın değil, insan / Ne kibarlık budalası / Ne malda mülkte gözü var / Hür olsak der / Eşit olsak der / İnsanları sevmesini bilir / Yaşamayı sevdiği kadar’. Pek çok başka şairin de şiirlerinin ilham kaynağı olmuştur.
Nahit Hanım’ın Yaprak dergisinin çıkmasında maddi manevi katkıları olmuştur. Orhan Veli ölmeden önce içinde daha önce hiç yayınlamadığı şiirleri de bulunan iki şiir defterini “öldükten sonra yayınlaması ricası”yla kendisine teslim etmiştir.
Nahit Hanım’ın evi ömrünün son günlerine kadar yazar ve şairlerin toplantı mekanı olmuştur. Edebiyatçılar, onun cuma sofralarında biraraya geldiler.
17 Mayıs 2002 günü 93 yaşında iken hayatını yitiren Nahit Hanım, Feriköy Mezarlığı’na gömülmüştür.
Ocak 2014’de, Orhan Veli’nin kendisine yazdığı mektuplardan Yalnız Seni Arıyorum adıyla bir kitap derlenmiştir.
Orhan Veli’nin hayatta iki varlığı oldu: Şiiri ve sevdası. Usta şairin en büyük aşkı Nahit Hanım’dı. Edebiyat ortamlarında 70 yıldır konuşulan aşkın belgeleri geçtiğimiz günlerde edebiyat tarihinde yerini aldı. Orhan Veli’nin Nahit Hanım’a mektupları günışığına çıkarıldı.
Garıp akımının ustası Orhan Veli, Sarıyer’de yalnızlık ve yoksunluk içinde yasadı. Parasızlıkla bogusurken sevdasıyla, siiriyle, dostluklarıyla, at yarısıyla, gemilerle, gökyüzünün mavisiyle, martılarla ve ‘rakı sisesindeki balık’larla avunuyordu. 1950’de 36 yasındayken talihsiz bir sekilde hayatını kaybeden sairin tek büyük askı, o zamanlar ismini bile söyleyemedigi sevgilisi Nahit Hanım’dı. Sanat ve edebiyat ortamlarında Nahit Hanım olarak bilinen Nahit Gelenbevi, ögretmendi. Egitimci Halil Vedat Fıratlı ve sair Arif Damar ile evlenen ama hiç çocugu olmayan Nahit Hanım, 2002 yılında yasamını yitirdi. Samet Agaoglu ondan “Rönesans gibi kadın”, Cemal Süreya ise “Cumhuriyet dönemi küçük burjuva duyarlıgının anası” olarak söz etmisti. Edebiyat çevresinde Orhan Veli’nin sevgilisi olarak ünlense de bu kırık ask hikayesini 52 yıl boyunca kalbine gömdü. Dostları ve gazeteciler tarafından sıkıstırılmasına ragmen 1947-1950 yıllarında Orhan Veli’den gelen ask mektuplarını yayımlatmaya gönlü razı olmadı. Mektupları ömrünün sonuna kadar saklayıp sonra da dostu Özay Erkılıç’a emanet etti. Yapı Kredi Yayınları ise ölümünün 100. yılında Orhan Veli için ne yapılabilecegini konusurken söz konusu mektupların Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Yönetim Kurulu Baskanı Ömer M. Koç’un koleksiyonunda oldugu bilgisine ulastı. Ve Orhan Veli’nin kız kardesi Füruzan Yolyapan’ın izniyle bu mektupları yayınlama kararı aldı. Yayına hazırlama sürecinde mektuplar defalarca okunup degerlendirildi. Mektuplar ne Orhan Veli’yi, ne Nihat Hanım’ı, ne onların yakınlarını ne de baska kisileri sıkıntıya sokacak ifadeler içermedigi için tek harfi bir kapatılıp degistirilmeden yazıldıgı gibi yayımlandı.
ANKARA-İSTANBUL ARASINDA
Kitapta biri telgraf 62 mektubun 34’ü 1947, 3’ü 1948, 10’u 1949, 8’i 1950 tarihli; yedisi ise tarihsiz. 1949’da Ankara’dan yollanmıs iki mektup dısında tamamı Istanbul’dan Ankara’ya gönderilmis. Mektuplarda sürprizler de bulunuyor. Orhan Veli, siirlerinden bazılarını yazım asamasındayken Nahit Hanım’la paylasmıs. Onun görüsünü almaya çalısmıs.
ORHAN VELİ’NİN GÜNLÜĞÜ NİTELİĞİNDE
Mektuplar bir ask hikayesinin ötesinde Orhan Veli’nin hayatının, son yıllarının bir hikayesi, günlügü niteliginde. Sairin kisiliginin, mizacının, dünya görüsünün, ruh hallerinin, hayallerinin, tutkularının ve bu tutkuları dile getirme biçimlerinin bir belgesi. Alaycı zekasıyla kederli duygularının, sorumluluk duygularıyla avareliginin, yani içindeki gelgitlerin isaretleriyle dolu. Siirimizde çıgır açmıs ustanın aslında nasıl bir gönül ustası oldugunu kanıtlayan mektuplarını okudugunuzda onu çok daha yakından tanıyacaksınız. Istanbul Türküsü gibi pek çok siirini daha iyi anlayacaksınız. 36 yıllık ömrüne neler sıgdırdıgını görecek, onu daha çok sevecek ama belki biraz da üzüleceksiniz. Nereden bakılsa, gizli saklı yasanmıs kırık bir ask hikayesine tanık olacaksınız. Yapı Kredi Yayınları, Yalnız Seni Arıyorum’u iki farklı baskıyla yayımladı. Karton kapaklı normal baskısından baska bir de (eski harfli el yazılı nüshalarıyla) büyük boy, renkli özel baskısıyla…
Orhan Veli Yapı Kredi Yayınları Anı 287 s, 35 TL
Bir cevap yazın